Arrautzak

420 oilo daude 140 oilotako 3 txabola mugikorretan banatuta. Txabola bakoitzak 8 x 3 metrotako tamaina dauka.

Txabolak traktoreari lotu eta lekuz mugitzen ditugu. Mugitzearekin oiloentzako larre ona bilatzen dugu eta oiloek beraiek lurra ongarritu ere egiten dute (tarteka ortuan ere sartzen ditugu txabolak). Bestetik leku aldaketarekin parasito eta gaixotasunei begira ingurune garbiago bat eskaintzen diegu.

Aragoiko Grapisa etxaldean erosten ditugu oilanda ekologikoak (oilo gazte), 4 hilabeterekin iristen dira gure baserrira. Hasieran 3 aste inguru egiten dituzte txabolatik atera gabe leku berrira egokitzen, ondoren pare bat astetan poliki-poliki kanpora ateratzen irakasten diegu eta hortik aurrera atea egunero eguerdiko 12:00etan irekitzen diegu kanpora ateratzeko.

Oilandak gurera etorri eta 3 aste ingururekin hasten dira arrautzak jartzen eta beste 3-4 astetan ekoizpen maila on batetara iristen dira. Hortik aurrera normalean %80tik gorako ekoizpena izaten dute.

Oiloek gurean 12-15 hilabete igarotzen dituztenean hiltzen ditugu, oilo batzuk etxean jateko eta besteak hildako animaliak jasotzeko kamioi zerbitzuak eramaten ditu.

Arrautzak egunero bildu eta arrautzak prestatzeko gelara eramaten ditugu.

Gela honetan arrautzak banaka-banaka gainbegiratu, garbitu, zigilua jarri, kutxetan kokatu, iraungitzen data jarri eta banatuak izan arte biltegiratzen ditugu.

Oiloek pentsu ekologikoa (Tolosako Diva pentsu etxekoa), belarra eta zomorroak jaten dituzte.

Oiloen barne parasitoei aurre egiteko ozpina erabiltzen dugu eta kanpo parasitoei (zorriak) aurre egiteko Solupioj (Aragoiko Casarejo etxaldeak ekoiztutakoa).

Oiloek ihes ez egiteko eta lurreko harrapakarien erasoak ekiditeko sare elektrikoak erabiltzez ditugu, jarri eta kendu daitezkeenak.

Harrapakarien erasoen gaia konplexua da, lurretik datozenak (azeriak, mustelidoak...) sare elektrikoarekin normalean kontrolatzen dira, inoiz eraso bakanen bat egoten bada ere.

Arazo handiena ordea hegazti harrapakarien erasoak dira. Erasoak saihesteko froga desberdinak egin ditugu baina ez dugu emaitza onik lortu. Garaiak izaten dira, hilabete batzuetan ez da erasorik egoten eta gero astero bi edo hiru oilo hiltzen dituzte.

Edonola ere gai hau askoz ere zailagoa egin zitzaigun oilaskoekin, eraso gehiago jasaten zituzten eta oilaskoak txikiak zirenean eraman egiten zituzten, gu zer gertatzen ari zen konturatu ere egin gabe.

Galerak, buruhausteak, kontraesanak eta ezinak, denak bat eginda, oraindik orain soluziorik aurkitu gabe.